Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nazlı Sarıkaya ve ekibi, meme kanserine karşı aşılama çalışmalarında da fayda sağlayacak endemik bitki türleri ile gerçekleştirilecek değerli bir proje için araştırma yapıyor.
Egeli Akademisyenden Meme Kanseri Projesi
Ege Üniversitesi (AB) Fen Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nazlı Sarıkahya liderliğindeki proje, Türkiye Sağlık Kurumları Başkanlığı (TÜSEB) tarafından “Stratejik Sağlık Teknolojileri Ar-Ge Projesi Çağrısı” kapsamında desteklenmeye uygun bulundu. Doç. Dr. Sarıkahya ve ekibi “Endemik “‘Cephalaria’ Türlerinden İzole Edilen İmmünomodülatör Saponin Adjuvant Adaylarının Aşı Antijeni Her2/Neu Peptid İle Meme Kanseri Aşılarında Kullanım Potansiyelinin Araştırılması” projesinde meme kanseri araştırmalarını yürütecektir.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Doç. Dr. Nazlı Sarıkahya ve ekibini makamında ağırlayarak tebrik etti. prof. Dr. Budak, “Fen Fakültemiz Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nazlı Sarıkahya hocamız ve ekibinin meme kanserine yönelik geliştirdiği proje TÜSEB tarafından desteklenmeye hak kazandı. Hocamızı ve ekibini tebrik ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum” dedi.
Adjuvan Kullanımıyla Aşı Geliştirilecek
Meme kanseri vakalarında “HER2” pozitif varyantının aktif olduğunu belirten Doç. Sarıkahya, “Yüzde 43 gibi yüksek bir oranla ülkemizde kadınlar arasında ilk sırada yer alan meme kanseri vakalarının bilimsel verilere göre yüzde 20-30’u HER2 pozitif tiplerdir. Bugün, HER2-pozitif meme kanserine karşı HER2’ye özgü monoklonal antikorlar, uzun yıllardır aktif terapötik prosedürlerin ortasında yer almaktadır. Günümüzde biyoteknolojik sistemler tarafından üretilen bu antikorlar kadar etkili bir şekilde bağışıklık sistemini indükleyecek HER2 peptidi içeren aşı formülasyonlarının geliştirilmesi değerlidir. Son yıllarda güçlü bir koruyucu yanıt oluşturmak için adjuvan kullanımına ihtiyaç duyan farklı orijinli aşılar ve antijenler birçok araştırmaya konu olmuştur. Adjuvan kullanımı sayesinde, düşük immünojeniteye sahip bir antijenin immünojenitesi arttırılabilir, daha az antijen ile immün yanıt oluşturulabilir ve aşının aktivitesi uzatılabilir. Son yıllarda adjuvanların kombinasyon halinde kullanımı araştırılmaktadır. Bu sayede bağışıklık sistemi üzerinde daha güçlü bir etki oluşturulması amaçlanmaktadır. Saponinler, şeker birimlerini triterpenik veya steroidal yapı üzerinde taşıyan ikincil metabolitlerdir. Bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerinden dolayı immünomodülatör etkilerinden dolayı adjuvan potansiyeli gösterirler.
Cephalaria Endemik Bitkisi İle Yapılacak Aşı Kombinasyonları
Proje hakkında detaylı bilgi veren Doç. Sarıkahya, “Bu proje kapsamında meme kanseri tedavisinde Cephalaria bitkilerinden elde edilen HER2/Neu onkoproteinpeptid antijeni ve potansiyel bir saponin adjuvanı içeren aşı kombinasyonlarının geliştirilmesi amaçlanıyor. Bu amaçla ülkemiz endemiktir. Cephalaria spp. . Adjuvan potansiyeli olan saponin moleküllerinin etkili bir aşı ile birleşerek tümör boyutunu küçültecek, tamamen ortadan kaldıracak veya oluşumunu engelleyecek bir formül geliştirilmesi projenin en pahalı sonucu olacaktır. Bu çalışma ile HER2/Neu peptidi, Cephalaria spp. Saponin adjuvan kombinasyonunun ilk kez denenmesi ve alınacak olumlu sonuçlar gelecekte bu kombinasyonun meme kanserine karşı farklı antijenlerle kullanımını yaygınlaştıracak, sağlık departmanında ve adjuvan olarak üretiminin ticari değerini artıracaktır. . Ayrıca ticarileştirme adımında elde edilecek kombinasyon bilgileri yerli firmalara sunularak ülkemizdeki imkanlarla üretim potansiyeli oluşturacak tarafta değerli bir adım atılmış olacaktır.
Doç. Dr. Nazlı Sarıkahya’nın projesinde; AB Biyomühendislik Bölümünden Prof. Ayşe Nalbantsoy, Nükleer Bilimler Enstitüsü’nden Prof. Dr. Emel Öykü Çetin Uyanıkgil, Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Fatma Yurt Onaran, Prof. Dr. Osman Zekioğlu ve Öğretim Üyesi. Görmek. Gürdeniz Serin, Akdeniz Üniversitesi Botanik Bölümü’nden Prof. Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji Profesörü Dr. Ramazan Süleyman Göktürk. Nesrin Özören ve Botanik Bahçesi’nden Uzman Nezahat Gökyiğit. biyo. Burçin Çingay. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
